Tribina „Razgovori o geopolitici” održana je u sredu, 23. maja u Klubu „Tribina mladih” Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač bio je Milorad Vukašinović, novinar i publicista.
Autor je tribinu započeo podsećanjem da je kraj Hladnog rata bio uzrok geopolitičke prekompozicije Evrope, nestanka višenacionalnih država: SFRJ, Čehoslovačke, Sovjetskog Saveza i Varšavskog pakta. Iz medijskog, a i naučnog diskursa nestao je pojam „Istoka”.
Po Vukašinovićevoj oceni, to nije slučajno, kao što nije slučajna ni odrednica „Zapadni Balkan”, koja se danas koristi kako bi se označilo područje od Makedonije do BiH, a nigde se više ne pominje Istočni Balkan.
– To nije samo puka, semantička ili retorička promena, nego promena koja ima višeznačno geopolitičko značenje. Dakle, nekadašnja Istočna Evropa u tom procesu transformacije zapravo je postala Zapadna Evropa, što podrazumeva i novi sistem vrednosti koji je morao da bude usvojen – objasnio je Vukašinović.
Uporedo s tim geopolitičkim promenama u Evropi, nastavio je Vukašinović, desio se proces revizije istorije, prvenstveno rezultata Drugog svetskog rata. Oni koji su težili razaranju SSSR-a i Istočnog bloka, u traganju za novim geopolitičkim i istorijskim identitetom nekadašnjeg bloka istočnih država, procenili su da je za njihov novi identitet najbolje da se vrate na pretkomunističke istorijske postulate.
Imali su, međutim, veliki problem, jer su sve te države manje-više bile na strani Hitlera u Drugom svetskom ratu. Pronašli su „Solomonsko rešenje” u drugačijim istorijskim interpretacijama i revidiranju celog procesa Drugog svetskog rata.
Svega mesec i po dana posle napada Hitlera na SSSR, međunarodno bankarsko bratstvo, koje kontroliše Britaniju i Ameriku, podstiče Čerčila i Ruzvelta da potpišu Atlantsku povelju (1941.) u kojoj se bave posleratnim uređenjem Evrope, što navodi na zaključak da su apsolutno sigurni u Hitlerov poraz.
To je, po oceni autora tribine, vrhunski cinizam: u formalnom su savezu sa SSSR-om, a već te 1941. godine znaju kakav će biti završetak Drugog svetskog rata. Ideja im je bila da rat traje što duže kako bi došlo do potpunog međusobnog istrebljenja nacizma i boljševizma, a oni se na kraju 1945. godine pojavljuju kao nekakvi oslobodioci Evrope.
Govoreći o Brozovoj Jugoslaviji, autor je kazao da je Titov zaokret prema Staljinu 1948. godine dugo planiran. Amerikanci su Brozu postavili samo jedan uslov – da prihvati ugovor iz 1942. godine o dolini Vardara i Morave koji je kralj Petar Drugi potpisao sa Ruzveltom. Broz je to prihvatio i posle toga Titova Jugoslavija, uz sve ideološke egzibicije, postaje deo zapadne interesne sfere.
Na kraju, Vukašinović je zaključio da je i danas nedovoljno razjašnjeno zašto je, uprkos brojnim ugovorima u mnogim oblastima, Amerika docnije tako surovo postupila prema Srbima, što se nastavilo sve do današnjih dana.