Rezidba kruške u periodu rodnosti je pomotehnička mera koja ima za cilj da uspostavi pravilan odnos između rodnosti i vegetativnog prirasta, odnosno da se održi i produži period pune rodnosti.
U toku formiranja krune kruška počinje da formira cvetne pupoljke, neke sorte već druge godine po sadnji na stalnom mestu. Veliko opterećenje rodom u tom periodu se ne preporučuje, jer bi to umanjilo opštu vitalnost voćkice i otežalo da se formira željeni oblik krune. Dozvoljava se porast jednom broju manje razvijenih letorasta, da se na njima formiraju cvetni pupoljci i da donesu rod. Pri tome valja se držati principa: produžni letorasti se ne prekraćuju, prekraćivati se mogu grančice sa cvetnim pupoljcima. Grančice koje nemaju cvetne pupoljke se ne prekraćuju. Kad se prekrate, na takvim grančicama se u zavisnosti od toga koliko su prekraćene, razvija više letorasta, i umesto jednog ili dva letorasta formira se metlast izgled, čime se pogoršavaju uslovi za fotosintetičke aktivnosti.
Za pravilno izvođenje rezidbe neophodno je da se dobro znaju razlike između cvetnih i lisnih pupoljaka, starost rodnih grančica kao i starost rodnog drveta. Rodne grančice su stare svega jednu godinu, a rodno drvo je višegodišnje.
Transformacija lisnog u cvetni pupoljak traje godinu dana, da bi se već naredne godine iz cvetnog pupoljka razvio plod.
Formiranje cvetnih pupoljaka zavisi od više činilaca. Pored opštih uslova (odnosa mineralnog N i ugljenih hidrata) rezidbom se omogućava dovoljno prisustvo svetlosti, bez koje nema pravilnog proticanja fotosinteze i ostalih fizioloških procesa, a time ni formiranja cvetnih pupoljaka.
Proces transformacije od lisnog pupoljka do ploda traje dve godine. Na prošlogodišnjoj grančici iz lisnog pupoljka se pri optimalnim uslovima formiraju cvetni pupoljci. To je rodno drvo staro na kraju vegetacije dve godine, sa rodnim grančicama starim jednu godinu. Ono je vrlo produktivno, jer je na njemu veliki broj rodnih grančica sa još većim brojem cvetnih pupoljaka, odnosno cvetova.
Nepravilno izvedena rezidba može iz cvetnih pupoljaka da ubrza razvoj letorasta, pri čemu izostaje formiranje plodova. To se može desiti pri kraćoj ili suviše kratkoj rezidbi dvogodišnjeg rodnog drveta, kao i rodnog drveta različite starosti.
Ako prošlogodišnje grančice skratimo na nejednaku dužinu, u vegetaciji će se razviti više ili manje letorasta. Najmanje je novih letorasta ako se prošlogodišnje grančice uopšte ne skraćuju. Tada će se formirati najviše cvetnih pupoljaka, dok će se na orezanoj grančici gde je ostavljeno 3-4 pupoljka, razviti letorasti a cvetnih pupoljaka uopšte neće biti.
Naredne godine sa dvogodišnjeg rodnog drveta proređuju se rodne grančice. Transformacija rodnih grančica u rodno drvo teče sa starošću. Tako nastaje rodna grana koja ima kratko (sa naborima) rodno drvo nejednake starosti. Ona može da ima prosto rodno drvo (ako se ne račva) i složeno rodno drvo (kada se račva). Sa starošću se produktivnost rodne grane smanjuje. Zato rezidbom treba svake godine zameniti oko 10-30% rodnog drveta, čime se suvišne grane odbacuju i tako stvaraju povoljni uslovi za zametanje i razvoj ploda, kao i za izbijanje novog rodnog drveta.
Orezivanje obično počinje odozgo pa naniže. Vrhove ne treba prekraćivati da ne bi došlo do razgranjavanja (formiranja tzv.,, metli,,) i kasnijeg zasenjivanja. Skeletne grane ne treba prekraćivati već ih treba prevoditi na spoljnu grančicu. Sve suve i jače povređene grane i grančice, te vodopije i grane koje rastu u unutrašnjosti krune, kao i one koje se preklapaju treba odseći do osnove. Ukoliko u kruni postoji neka praznina tu treba ostaviti jednu vodopiju, ali pod uslovom da se povije, da ne raste bujno. Rodne grančice se proređuju (ne prekraćuju) uklanjanjem starijih, tankih, prebujnih i zasenjenih. Grane stare 4-5 godina, koje su se usled rađanja iscrpele treba odseći do osnove.
Najproduktivnije je rodno drvo staro dve i tri godine. Pored toga je i nezaobilazan princip: na stablu sa malo cvetnih pupoljaka ostavlja se rezidbom više rodnih grančica sa cvetnim pupoljcima, i obratno-na stablu sa više cvetnih pupoljaka treba obaviti proređivanje i skraćivanje rodnih grančica i rodnog drveta.
Na stablima sa mnogo starog rodnog drveta rezidba se izvodi njihovim proređivanjem, bilo sasvim, sa delom grane, ili delimično, skraćivanjem tog račvastog rodnog drveta. Vodi se računa da se iz ostavljenog dela dobije novi letorast koji treba da postane rodna grančica. Intezitet rezidbe se podešava prema sorti i broju cvetnih pupoljaka.
Jačina rezidbe zavisi od starosti stabla kruške. Po pravilu mlade voćke su i veće bujnosti, pa se takva stabla manje orezuju nego slabo bujna i zakržljala. To znači da se treba pridržavati principa duga rezidba na bujnim stablima ubrzava i povećava rodnost, a kratka rezidba povećava bujnost i usporava rodnost.
Intezitet rezidbe zavisi i od uzgojnog oblika, obilnosti đubrenja, navodnjavanja, oštećenja od mrazeva i drugih faktora. Kod poboljšane piramidalne krune i kod palmete sa kosim granama obično se odbacuje 15-25% grana i grančica, a kod palmete sa horizontalnim granama 15-30%.
Korišćena literatura Kruška Dr Evica Mratinić
Autorka: Biljana Nikolić
Izvor; PSSS