Tribina “Despot Stefan Lazarević – vitez, pesnik, svetitelj” održana je u sredu, 25. aprila u Klubu „Tribina mladih“ Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač bio je docent dr Boris Stojkovski.
Pred brojnom publikom u kojoj su dominirali mladi ljudi, autor je naglasio da, pored brojnih važnih godišnjica koje se obeležavaju ovih godina, treba istaći i šest vekova manastira Manasija, poznate i pod imenom Resava.
Ovaj biser srpske srednjovekovne arhitekture, duhovnosti i kulture predstavljao jedno je od središta države despota Stefana Lazarevića, kao i njegovu zadužbinu.
– Ovaj srpski vladar, koji je državom upravljao u vreme neposredno posle Kosovske bitke (1389-1427), bio je jedna od najmarkantnijih ličnosti svog doba – naglasio je dr Stojkovski, uz naglasak da KCNS ovom tribinom praktično prvi u državi obeležava jubilej Manasije.
Smatra se da je knez, a kasnije despot Stefan Lazarević rođen oko 1377. godine. Bio je najstariji sin kneza Lazara i kneginje Milice. Presto je preuzeo kada je postao punoletan, a pošto je ostao bez oca, koji je izgubio život u Boju na Kosovu.
Stefan Lazarević bio je prvi među vitezovima Reda zmaja, a od ugarskog kralja, pored Beograda, dobio je i niz poseda na tlu cele Ugarske, posebno današnje Vojvodine.
Bio je to period kada je Srbija morala da prizna vazalski odnos prema turskom sultanu Bajazitu, koji je već 1394. godine krenuo na veliki pohod na Vlašku da kazni tamošnjeg vojvodu Mirču, poznatog po buntovnosti prema Turcima.
Na kraju 14. i početkom 15. veka, Stefan Lazarević bio je najveći evropski vitez. Njegove vojničke sposobnosti do potpunog izražaja dolaze već 1396. godine kada osokoljeni događajima na Rovinama, hrišćani kreću u krstaški rat.
Jedan od važnijih datuma srpske istorije bilo je rađanje srpske despotovine. U čuvenoj bici 1402. godine kod Angore (današnja Ankara), Turci su doživeli katastrofu u boju sa Mongolima. Sultan Bajazit je zarobljen. Komandovanjem jednim krilom vojske istakao se „cvet srpske elite 15. veka“ knez Stefan Lazarević.
Po povratku iz ovog pohoda, on postaje despot pošto je sklopio brak sa Jelenom, rođakinjom Jovana Sedmog Paleologa, koji je bio suvladar vizantijskog cara Manojla Drugog. Kao bliskom carskom rođaku, Jovan Paleolog daje Stefanu titulu despota, drugu u rangu vizantijskih titula.
Srpska despotovina, u doba mudrog vladara Stefana, ali i kasnije, bila je ekonomski izuzetno snažna država, a doživela je i veliki kulturni uzlet. Tom uzletu doprineo je i Stefan koji je bio izuzetno talentovan pesnik i pisac. Njegova dva najpoznatija dela su: „Slovo ljubve“, pesnička poslanica i epitaf „Natpis na kosovskom mermernom stubu“.